Gedichten  van  JULIO  ESPINOSA  GUERRA
vertaald door Fa Claes

Julio Espinosa Guerra werd in 1974 in Santiago de Chile (Chili) geboren. Hij verblijft sinds 2001 in Spanje. Hij publiceerde de verzenbundels La soledad del encuentro (Mosquito, 1999), Las metamorfosis de un animal sin paraíso (El árbol espiral, 2004, Premio Villa de Leganés) en de roman El día que fue ayer (Mago Editores, finalista del premio Herralde 2006). Gedichten van hem verschenen in verschillende tijdschriften en bloemlezingen in Spanje, Chili, Mexico, Guatemala en de Verenigde Staten. Hij leidt het poëzietijdschrift Heterogénea en is verbonden aan de schrijfschool www.escueladeescritores.com.



INCERTIDUMBRE


Certidumbre del pájaro que muere en la carrera hacia el infinito
del hombre haciéndose viejo para dormir
del río que no es el mismo río
de bóvedas sin luna
de la luz que capturan los ojos en la aurora.

Certidumbre de regiones que dan miedo
de historias que nos persiguen
de gente sola fumando en la penumbra
de la mujer enferma
de otro día que levantará los cuerpos
de la manzana cayendo hacia el vacío.

Certidumbre del viajero que se marcha para volver
de la ciudad y su locura
del vino rojo acabado entre amigos
de que hubo algún comienzo
del caudal que avanza que llega al mar.

Certidumbre del aullido que augura desgracia
de nuevos corderos que serán llevados al matadero
de pasajes solitarios
de bares abiertos a la medianoche
de niños jugando en cementerios
de no poder nombrarlo todo.







EPITAFIO


Me he quedado con hambre en la piel:
no alcancé a caminar esta tierra
el polvo me negó su paraíso
y aún así intenté volar:
alcé los brazos hacia el dios que no vive
y sonreí
mientras el barro recorría mi rostro.


      De: La soledad del encuentro




VOZ TERCERA


No puedo descansar en esta habitación.

Mi lecho
ya sin mujer
se presenta como la mano abierta del verdugo
el cubo mágico del destino
que muestra sus caras a la desdicha:
aquel viejo salón de las apuestas
que convoca a los cuerpos
como el dios de la fecundidad.

Me atormentan los rostros que reflejan los cristales:
mujeres corriendo hacia el sepulcro
fantasmas del paraíso.

El dolor es una escama de hielo
atravesándome verticalmente.

Todas las carreteras desembocan en esta habitación
todos los caminantes se dan cita
alrededor de esta mesa negra.

Soy esclavo de las imágenes del sueño
de la felicidad inalcanzable que proyectan las fotografías:
un desterrado en las minas de diamantes
que frente a sus ojos
ve la falsa destrucción de Sodoma.







VOZ DÉCIMA


Te veo leyendo sobre mi cama
mientras escucho cómo caen los pelos de los gatos
sobre la alfombra del primer piso.

Comprendo entonces
que el silencio se creó para escuchar tu voz
y las frazadas
para que tu peso quede en ellas.

Mirándote
es fácil pensar que algo queda tras la sombra
que las cosas siguen ahí
intactas
aunque las cubra el olvido
y que pronto
para las sillas
seguirás creciendo en el pasamanos de la escalera
y hasta en mi voz
aunque mi cuerpo
sólo sea una pisada más en el jardín.

Observando cómo hilvanas tus palabras
estoy segura de que somos y morimos en las cosas
y que poco sirve hablar sobre humanidad y existencia.

Algún día
sólo quedará tu tibieza en la página de un libro
y absorbida por la madera
la tiza con que marcaste tu nombre:
será de noche
y mis ojos verán la moneda del tiempo sobre ellos.

No es difícil creer eso ahora
que te has quedado en silencio
para escucharte a ti mismo
en esta habitación donde los objetos hablan
y el polvo no mata el recuerdo
sino que lo guarda en su profundidad
esperando que el viento lo reviva.

Pero todo no pasa de ser una ilusión
porque sabemos que las canciones no dicen la verdad
aunque siempre las recordemos
y que sólo los viejos que lloran con un poema
saben de la guerra y del amor.

Mas, a pesar de eso
seguirás aquí
en ese mismo rincón de mi cama
clavando tus ojos en otro mundo.

Es cierto
el silencio se creó para escuchar tu voz
lo sé ahora que los gatos se han quedado dormidos
porque todavía siento tu tibieza
tu peso
tus palabras desmigajándose
cuando abro aquel libro
te busco
y no encuentro nada.







LA VOZ DE UN FIGURANTE


Tras las cámaras
en el luminoso pero frío pasillo de los extras cinematográficos
donde todos somos uno y uno, todos
-como un D'Artagnan con alzheimer
repitiendo insidioso la triste musiquilla-
nos pasamos la vida esperando la llamada del director de orquesta
para pasearnos por el plató como perros sin rostro
corriendo tras el hueso de plástico con "sabor a carne verdadera"
que nos permite vislumbrar de refilón
por cuatro pesos
desde nuestra incómoda pero verdadera posición
del ayudante del ayudante del ayudante del protagonista
el paraíso del éxito y la fama
y seguir soñando
aquí abajo
en la caverna
en el pasillo
con nuestros 5 minutos
esos que no existen
esos que siempre le tocan a otro
esos que todos los lunes nos repite nuestro jefe
serán nuestra salvación
nuestra recompensa
por haber representado nuestro papel sin chistar
e ir al sacrificio
con una sonrisa eterna en los labios.







EPÍLOGO

      - y se dieron cuenta de que estaban desnudos -


¿Has visto a los ancianos en las plazas de Lisboa?

¿Has escuchado el murmullo que guardan sus huesos
y la luz en las opacas aguas del Tajo
que ya no se distingue de sus frentes?

¿Puedes comprender que cada piedra de sus veredas
y cada miga tirada a las palomas
no son ni sus piedras ni sus migas
sino cada uno de los sueños
que cada uno de sus muertos
regaló a la ciudad?

¿Sientes lo que yo
cuando uno de ellos abre su mano
y deja caer una estela de luz
a pesar del hambre?

¿Te has atrevido a observar sus ojos
aquellos por los que pasan las gaviotas
trayendo y llevando a las almas
de un lado al otro del gran río?

¿Has despertado
sintiendo la necesidad
de ir a tirar migas
y contar las piedras
en las plazas de Lisboa?


      De: Las metamorfosis de un animal sin paraíso

 ONZEKERHEID


Zekerheid van de vogel die sterft op weg naar het oneindige
van de man die zich oud voordoet om te slapen
van de rivier die niet dezelfde rivier is
van zolderingen zonder maan
van het licht dat de ogen opvangen in de morgen.

Zekerheid van streken die angstig maken
van geschiedenissen die ons achtervolgen
van mensen die alleen in het schemerdonker roken
van de zieke vrouw
van de volgende dag die de lichamen zal doen opstaan
van de appel die naar de leegte valt.

Zekerheid van de reiziger die weggaat om terug te keren
van de stad en haar waanzin
van de rode wijn onder vrienden opgedronken
van wat een of ander begin had
van de watermassa die doorstroomt die de zee bereikt.

Zekerheid van het gehuil dat onheil voorspelt van nieuwe
lammeren die naar de slachtbank zullen geleid worden
van eenzame doodlopende straten
van cafés die om middernacht open zijn
van kinderen die op begraafplaatsen spelen
van niet alles te kunnen noemen.







GRAFSCHRIFT


Met honger in mijn huid blijf ik achter:
ik kwam er niet toe deze aarde te doorkruisen
het stof weigerde mij zijn paradijs
en zo probeerde ik nog te vliegen:
ik stak mijn armen omhoog naar de god die niet bestaat
en glimlachte
terwijl de modder over mijn gezicht liep.







DERDE STEM


Uitrusten kan ik in deze kamer niet.

Mijn bed
reeds zonder vrouw
ziet eruit als de open hand van de beul
de magische kubus van het noodlot
dat aan het ongeluk zijn gezichten toont:
dat oude salon van weddenschappen
dat gelijk de god van de vruchtbaarheid
de lichamen samenroept.

Mij kwellen de gezichten die de ruiten weerspiegelen
vrouwen die naar de graftombe hollen
spookbeelden van het paradijs.

De pijn is een ijsscherf
die verticaal door mij heen gaat.

Alle wegen monden uit in deze kamer
alle reizigers komen bijeen
rond deze zwarte tafel.

Ik ben slaaf van de beelden uit de droom
van het onbereikbare geluk dat foto's uitstralen:
een balling in de diamantmijnen
die vlak voor zijn ogen
de namaakverwoesting van Sodom ziet.







TIENDE STEM


Ik zie je zitten lezen op mijn bed
terwijl ik hoor hoe de haren van de katten
op het tapijt van de eerste verdieping vallen.

Op dat ogenblik versta ik
dat de stilte ontstond om naar je stem te luisteren
en wollen dekens
om je gewicht daarin na te laten.

Als ik naar je kijk
is het makkelijk om denken dat iets achter de schaduw zit
dat de dingen hier voortgaan
ongeschonden
hoewel vergetelheid ze toedekt
en dat je plots
voor de stoelen
verder zal groeien in de leuning van de trap
en zelfs in mijn stem
hoewel mijn lichaam
alleen een stap meer in de tuin is.

Bij het aandachtig toezien hoe jij je woorden rijgt
ben ik er zeker van dat wij leven en sterven in de dingen
en dat praten over menselijkheid en bestaan weinig helpt.

Ooit
blijft alleen je warmte op de bladzijde van een boek
en door het hout verteerd
het krijt waarmee je je naam noteerde:
het zal nacht zijn
en mijn ogen zullen de munt van de tijd boven hen zien.

Het is niet moeilijk dat te geloven
nu je stil bent geworden
om naar jezelf te luisteren
in deze kamer waar de voorwerpen spreken
en het stof de herinnering niet doodt
maar ze in zijn diepte bewaart
in de hoop dat de wind haar doet herleven.

Maar niets houdt op een illusie te zijn
want we weten dat liederen niet de waarheid zeggen
hoewel we ze altijd onthouden
en dat alleen oude mensen die bij een gedicht wenen
weet hebben van oorlog en van liefde.

Maar ondanks dat
zul je hier blijven
in deze zelfde hoek van mijn bed
met je ogen op een andere wereld gevestigd.

Het is zeker
de stilte ontstond om naar je stem te luisteren
ik weet het nu de katten in slaap zijn gevallen
want nog altijd voel ik je warmte
je gewicht
je woorden die aan het verkruimelen zijn
als ik dat boek opendoe
ik zoek je
maar vinden doe ik niets.







DE STEM VAN EEN FIGURANT


Achter de camera's
in de helverlichte maar koude gang van de filmfiguranten
waar we allen men en iemand zijn, allen
- zoals een D'Artagnan met Alzheimer
die verraderlijk het trieste deuntje herhaalt -
brengen wij wachtend op het sein van de orkestdirigent ons leven door
om over het plateau te wandelen gelijk honden zonder gezicht
aan het hollen achter het plasticbeen met "natuurlijke vleessmaak"
dat ons zou toelaten om voor vier pesos
vanuit ons ongemakkelijke maar heuse standpunt
van de assistent van de assistent van de assistent van de protagonist
zijdelings een blik op te vangen van
het paradijs van het succes en de roem
en om verder te dromen
hier beneden
in de spelonk
in de gang
over onze 5 minuten
degene die niet bestaan
degene die altijd aan anderen toevallen
degene waarvan de baas elke maandag ons herhaalt
dat ze onze redding zullen zijn
onze beloning
om zonder tegensputteren onze rol te hebben gespeeld
en om met een eeuwige glimlach op de lippen
naar de offerbank te gaan.







EPILOOG

      - En ze gaven er zich rekenschap van dat ze naakt waren -


Heb je de bejaarden gezien op de pleinen van Lissabon?

Heb je het murmelen gehoord dat hun botten bewaren
en het licht in het ondoorzichtige water van de Taag
dat je niet meer van hun voorhoofden onderscheidt?

Kun je begrijpen dat elke steen van hun voetpaden
en elke kruimel die ze voor de duiven strooiden
niet hun steentjes en niet hun kruimels zijn
maar elk van de dromen
die elk van hun doden
aan de stad cadeau gaf?

Voel je wat ik voel
als één van hen zijn hand opent
en een lichtbaan laat neerstromen
ondanks zijn honger?

Heb je hun ogen durven bekijken
degene waarin de meeuwen voorbijtrekken
die de zielen opnemen en meevoeren
van de ene naar de andere kant van de grote rivier?

Ben je wakker geworden
met het gevoel dat het nodig is
om kruimels te gaan strooien
en de stenen te tellen
op de pleinen van Lissabon?


Terug naar Index